با توجه به شیوع بالای آنفولانزا در این روزها مطالعه ی مطالب زیر می تواند در پیش گیری و درمان این بیماری کمک کننده باشد. آنفولانزا یک بیماری ویروسی مسری می باشد که عمدتا راه هوایی فوقانی را درگیر می کند و از طریق ذرات تنفسی و ترشحات دهان و بینی مبتلایان به ویروس منتقل می شود، بنابراین عطسه، سرفه و ظروف غذای بیمار، دستمال آلوده، سطوحی که بیمار با آنها تماس داشته آلوده بوده، و اگر فردی با این موارد در تماس باشد منجر به انتقال بیماری می گردد. بسیاری از مردم بر این باورند که عامل این بیماری سرمای هوا است. درحالی که تنها دلیل ابتلا به آنفولانزا ویروس است که ارتباطی با هوای سرد ندارد. در فصول پاییز و زمستان تمایل بیشتر مردم به ماندن در فضاهای سرپوشیده و خشکی هوا به این ویروسها اجازه پخش و تکثیر میدهند. به همین علت شیوع این بیماری در فصول سرد بیشتر از فصول گرم است.
برخی از افراد، از جمله کودکان زیر ۵ سال و سالمندان بالای ۶۵ سال، افراد مبتلا به بیماریهای قلبی-عروقی، بیماریهای ریوی، بیماریهای نقص ایمنی، سرطان، دیابت و زنان باردار، از نظر سرعت ابتلا به بیماری و شدت بیماری در معرض خطر محسوب شده و در هنگام ابتلا به آنفولانزا نیاز به توجهات بیشتری دارند.
علائم آنفولانزا
- علائم آنفولانزا مشابه سرماخوردگی بوده، ولی نسبت به سرما خوردگی شدیدتر است.
- درد های عضلانی
- سردرد
- تب و لرز
- خستگی و بیحالی
- سرفه
- مشکل در خواب
- کاهش اشتها
- اسهال یا شکم درد به ویژه در کودکان
- گلو درد
- درد سینه
- آبریزش بینی
- آفت دهان
- تهوع و استفراغ به ویژه در کودکان
- تغییر در صدا
علائم ممکن است شدید یا خفیف بوده و هر فردی چند علامت را داشته باشد، بنابراین همه ی علائم ممکن است در یک فرد بروز نکند. در صورت بروز موارد زیر کاهش سطح هوشیاری در سالمندان، وجود خون در خلط، افزایش شدت تب و سرفه، گوش درد، تنگی نفس، درد سینوس، سفت شدن و درد گردن حتما به پزشک مراجعه کنید. از یک روز قبل از بروز علائم تا 5 روز پس از آن احتمال انتقال بیماری به سایرین وجود دارد. طول مدت بیماری 7-5 روز می باشد که ممکن است سرفه ادامه پیدا کند.
پیشگیری از آنفولانزا
برای پیشگیری از آنفولانزا میتوانید رعایت موارد ذیل الزامی است:
- فرد مبتلا به طور مداوم دست های خود را با آب و صابون بشوید.
- فرد مبتلا هنگام سرفه یا عطسه کردن، جلوی دهان خود را با دستمالی تمیز بگیرید. و در صورت امکان از ماسک استفاده کند.
- قاشق، لیوان و بشقاب بیمار را جدا کنید و بلافاصله بعد از مصرف، با دقت بشویید
- از تماس با فرد مبتلا مانند: رو بوسی، نزدیک شدن بیش از حد و همچنین تماس با اشیاء آلوده خودداری کنید.
- در رژیم غذایی خود جهت تقویت سیستم ایمنی میوه، سبزیجات و آبمیوه های تازه مصرف کنید.
- ورزش کنید و آب کافی در طول روز مصرف کنید (چای جایگزین آب نیست).
-
افراد در معرض خطر نظیر کودکان، سالمندان، افراد دارای بیماری های مزمن و خاص پس از مشورت با پزشک واکسن آنفولانزا تزریق نمایند.
درمان آنفولانزا
آنفولانزا یک بیماری ویروسی بوده و درمان خاصی ندارد. اقداماتی جهت تسکین علائم و تقویت سیستم ایمنی بیمار صورت می گیرد، که شامل استراحت، مصرف مایعات فراوان و بخور می باشد.
- مصرف غذاهای نرم و آبکی نظیر سوپ مرغ و آش
- غرغره آب نمک، شستشوی بینی و گلو با آب ولرم و مقدار کمی نمک یا استفاده از سرم نرمال سالین به جای آب نمک که می توانید از داروخانه تهیه کنید. توجه داشته باشید که آب نمک نباید خیلی شور باشد که منجر به خشکی بیشتر مخاط گلو می شود.
- استفاده از مخلوط آب ولرم، عسل، آب لیمو ترش خانگی و تازه جهت تخفیف گلودرد و سرفه و تقویت سیستم ایمنی
- مصرف مخلوط شیر ولرم و عسل
- مصرف میوه تازه به ویژه مرکبات نظیر نارنگی و پرتقال، لیموشیرین و سبزیجات جهت تقویت سیستم ایمنی
- بخور به ویژه افرادی که سرفه های خشک دارند، جهت مرطوب کردن هوا و رقیق کردن خلط
- استفاده از ماسک یا شال گردن برای جلوگیری از ورود هوای سرد به ریه
- توجه به کنترل تب در کودکان، مراجعه به متخصص اطفال در کودکان زیر 5 سال (از آسپرین جهت کاهش تب در کودکان استفاده نکنید).
- عدم مصرف سیگار
- عدم مصرف خودسرانه و بی رویه ی دارو ( قرص های سرماخودگی، کدیین، داروهای مسکن ترکیبی فقط جهت کاهش علایمی نظیر تب، درد، آبریزش بینی و… می باشد. بنابراین در صورتی که علایم شما قابل تحمل است و نیازی به تسکین علایم ندارید، بیهوده دارو مصرف نکنید. هر دارویی دارای عوارضی است ، بنابراین تا مجبور به مصرف نشدید داروی مسکن و تب بر و سرما خودگی استفاده نکنید و خود را در معرض عوارض جانبی داروها قرار ندهید).
آنتی بیوتیک روش درمان آنفولانزا نیست، آنفولانزا یک عفونت ویروسی بوده و آنتی بیوتیک روش درمانی برای عفونت های باکتریال می باشد. تنها در صورت بروز عفونتهای ثانویه باکتریایی و بنا به توصیه پزشک باید از آنتیبیوتیک استفاده کرد. احتمال بروز عفونت ثانویه به دنبال عفونت ویروسی در کودکان، سالمندان و بیماران مبتلا به بیماریهای ریوی، بیماریهای نقص سیستم ایمنی (اتوایمیون) ، سرطان و دیابت وجود دارد که منجر به عفونت در حلق، گوش، بینی و ریه می شود.
هشدار:
-
استفاده سرخود و بیرویه از آنتیبیوتیکها میتواند سبب افزایش مقاومت دارویی در افراد شود. مقاومت باکتریها به آنتی بیوتیکها یکی از بزرگترین چالشهایی است که امروزه جامعه ی ما با آن درگیر می باشد. مقاومت های دارویی و تغییر شکل و ماهیت ویروس ها و باکتری ها سلامت انسان آینده را تهدید می کند.
- با توجه به این که واکسن ها فقط می توانند روی تعدادی از ویروس های آنفولانزا اثر بگذارند، و ویروس های متعددی می توانند عامل آنفولانزا باشند که ممکن است هر سال نوع خاصی از ویروس انفولانزا شیوع پیدا کند. نیاز به تزریق واکسن در همه ی افراد نیست و فقط افراد در معرض خطر که ذکر شد و با مشورت پزشک این واکسن را تزریق نمایند.
-
داروهای سرماخوردگی اثر ضد سرماخودگی ندارند و هیچ نقشی در پیش گیری از سرماخودگی شما نخواهند داشت. فقط و فقط علایم سرماخوردگی را کاهش میدهند. این داروها از جمله استامینوفن که اکثرا در ترکیب خود دارند، با مصرف بیش از حد و بی رویه می تواند به کبد شما آسیب بزنند.
- تنها چیزی که در پیش گیری از سرماخوردگی نقش دارد رعایت موارد بهداشتی ذکر شده و تقویت سیستم ایمنی بدن با مصرف ویتامین ها و ورزش می باشد.
دکتر اعظم قربانی
دکتری تخصصی پرستاری